To były piękne dni – IX Kongres Kultury Regionów za nami
IX Kongresu Kultury Regionów przeszedł już do historii. Jak zawsze było to spotkanie pełne ciepła, życzliwości i radości, któremu towarzyszyła masa ciekawych rozmów i warsztatów. Pierwszy dzień Kongresu Kultury Regionów był pełen fascynujących wydarzeń i inspirujących chwil. Pomimo chłodnej pogody, atmosfera była gorąca, a uczestnicy pełni entuzjazmu.
Po raz pierwszy w historii pierwszy akcent Kongresu nie miał miejsca na dziedzińcu Małopolskiego Centrum Kultury SOKÓŁ a na nowosądeckim rynku. Po przywitaniu wszystkich obecnych tam uczestników konferencji przez zastępcę dyrektora MCK SOKÓŁ – Piotra Gąsienicę i koordynatora programowego Kongresu – Małgorzatę Brodę przyszedł czas na niespodziankę przygotowaną przez Małopolską Organizację Turystyczną. Z placu rynku uniósł się w powietrze balon Małopolski ogrzewany – a jakżeby inaczej, skoro żywiołem przyświecającym tej edycji wydarzenia jest powietrze – ciepłym powietrzem. Startowi towarzyszyły dźwięki trombity Krzysztofa Trebuni-Tutki, które razem z balonem poszybowały nad Nowym Sączem. Następnie w stronę Małopolskiego Centrum Kultury SOKÓŁ ruszył korowód, na którego czele maszerowała, cały czas grając, kapela Zespołu Regionalnego MYSTKOWIANIE.
Przybywających na dziedziniec MCK SOKÓŁ powitały dźwięki rogu Krzysztofa Trebuni-Tutki i gajd Józefa Brody oraz śpiew Katarzyny Brody-Firli, po czym dyrektor MCK SOKÓŁ – Andrzej Zarych wraz z radną Województwa Małopolskiego – Martą Mordarską i dyrektor Departamentu Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego – Moniką Gubałą oficjalnie zainaugurowali IX Kongres Kultury Regionów i zaprosili kongresowiczów w ciepłe progi Małopolskiego Centrum Kultury SOKÓŁ, gdzie kontynuowano uroczystości.
W sali im. Lucjana Lipińskiego dr Michał Klinger, teolog prawosławny i były dyplomata Rzeczypospolitej Polskiej, wygłosił pasjonujący wykład inauguracyjny zatytułowany „DUCH I TCHNIENIE. Biblijne tajemnice POCZĄTKU”.
Następnie kierownik Zespołu ds. Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Narodowego Instytutu Dziedzictwa – Katarzyna Sadowska-Mazur wręczyła dyrektorowi Biblioteki Publicznej w Zielonkach – Mariuszowi Zielińskiemu odznakę honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej” za szczególne zasługi w dziedzinie praktykowania życia kulturalnego w swoich małych ojczyznach.
Tego wieczoru nie zabrakło również artystycznych doznań. Etiuda o intrygującym tytule „Zwiewność” oczarowała publiczność i pozostawiła po sobie niezapomniane wrażenia. W widowisku wystąpili Krzysztof Trebunia-Tutka, Józef Broda, Katarzyna Broda-Firla oraz muzycy i tancerze, Olek, Maja, Zuzia, Daria, Sylwia, Emilia z Zespołu Regionalnego MYSTKOWIANIE.
Na zakończenie dnia, uczestnicy udali się do Karczmy Nad Potokiem w Rytrze, gdzie mieli okazję donieformalnych spotkań i wymiany myśli.
Środa 18 października, czyli drugi dzień IX Kongresu Kultury Regionów, była pełna interesujących paneli tematycznych, warsztatów i kulturalnych wydarzeń.
Uczestnicy Kongresu podzielili się na dwie grupy. Część z nich, pod przewodnictwem etnolog, dyrektor Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Jagiellońskiego – dr hab. Stanisławy Trebuni-Staszel, wzięła udział w panelu tematycznym „WESTCHNIA TRADYCJI. Duchy, lufty, zadęcia, aerozole”. Moderatorem spotkania był architekt, pedagog, regionalista, multiinstrumentalista, lider zespołu Trebunie-Tutki – Krzysztof Trebunia-Tutka. Paneliści: wicedyrektor Muzeum Zamkowego w Sandomierzu – Kinga Kędziora; dyrektor Instytutu Medycznego Podhalańskiej Państwowej Uczelni Zawodowej w Nowym Targu – dr hab. n. med. Hubert Wolski, prof. PPUZ; prezes stowarzyszenia Rozstaje – u zbiegu kultur i tradycji, twórca i dyrektor festiwalu EtnoKraków/Rozstaje, muzyk, autor liryków, pieśni, spektakli muzycznych – Jan Słowiński oraz duszpasterz, publicysta – Jacek Siepsiak SJ rozmawiali m.in. o fascynującym żywiole w świetle ludzkich wyobrażeń, które kształtowały się w czasach, gdy powietrze było dla człowieka niedostępne, niespenetrowane i niezbadane.
W tym samym czasie, w innej części Małopolskiego Centrum Kultury SOKÓŁ, odbywał się panel „MIĘDZY SZEPTEM A HURAGANEM. Dobre i złe powietrze w kulturze regionów”, z dyrektorem Muzeum Narodowego w Warszawie – dr. hab. Łukaszem Gawłem, prof. UJ jako opiekunem naukowym i etnologiem, multiinstrumentalistą, regionalistą, dyrektorem Domu Ludowego w Bukowinie Tatrzańskiej – Bartłomiejem Koszarkiem w roli moderatora. Paneliści: pisarki, „eksploratorki wspomnień” – Barbara Caillot i Aleksandra Karkowska; dyrektor Departamentu Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego – Monika Gubała; aktor teatralny i filmowy – Piotr Cyrwus oraz dyrektor Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi – dr Dominik Kacper Płaza, prowadzili dyskusję m.in. o tym, co już robimy i co jeszcze można zrobić, by dobre powietrze zagościło na stałe w kulturach regionów.
Po panelach odbyły się warsztaty, które umożliwiły uczestnikom bardziej praktyczne zanurzenie się w tematykę konferencji, a były to: „Oddech od źródła” prowadzone przez Katarzynę Brodę-Firlę, „Tchnienie od ziół – kadzidła w tradycji i codzienności” Anny Pietruszy, „Piskoj ze se piskoj” Krzysztofa Trebuni-Tutki, „Wiatr swojskich historii na scenie” Andrzeja Roga, „Jak podmuch staje się dźwiękiem – warsztaty budowy piszczałek pasterskich” Przemysława Ficka, „Tchnienie – śleboda – wolność” Piotra Cyrwusa, „Bukiet zapachów – warsztaty tworzenia kwiatów ze zbóż i ziół” i „Romans wątku z osnową – warsztaty tkackie” zaproponowane przez Małgorzatę i Ryszarda Urbanów z Siedliska Małgorzaty oraz „Taniec Żywiołów. Porusz Ciało i Duszę!” Anny Wiktorii Ostafil.
Na zakończenie dnia uczestnicy Kongresu, jak również mieszkańcy regionu, wzięli udział w koncercie „Drzewo, dom i stół” w wykonaniu Joanny Słowińskiej i Stanisław Słowiński Quartet. Był to wieczór pełen ekspresji i niezapomnianych wrażeń – prawdziwa uczta dla duszy i ciała!
Czwartek, 19 października, był ostatnim dniem tegorocznej, IX edycji Kongresu Kultury Regionów. Uczestnicy spotkali się w progach Małopolskiego Centrum Kultury SOKÓŁ podczas panelu dyskusyjnego, a po nim wyruszyli na warsztaty plenerowe, po których wszyscy udali się do Rytra na podsumowanie wydarzenia.
Na początek kongresowicze wzięli udział w panelu dyskusyjnym – TCHNIENIE NATCHNIENIA, który tradycyjnie odbył się w sali im. Lucjana Lipińskiego w MCK SOKÓŁ. Moderatorem wydarzenia była dyrektor Instytutu Dziedzictwa Niematerialnego Ludów Karpackich, oddziału MCK SOKÓŁ – Małgorzata Broda. W panelu wzięli również udział zaproszeni goście: dyrektor Instytutu Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej WNS UPJPII – dr hab. Katarzyna Drąg; scenarzystka, reżyserka i producentka filmów dokumentalnych, fabularnych; psycholog, psychoterapeutka – Ewa Olszewska, artystka plastyk – Natalia Rex, duszpasterz, publicysta – Jacek Siepsiak SJ i pedagog, regionalista, multiinstrumentalista – Józef Broda. Dzięki nim udało się tego dnia poruszyć wiele fascynujących i inspirujących tematów.
W przerwie panelu zgromadzeni wzięli udział w wernisażu towarzyszącej Kongresowi wystawy RĘKODZIEŁO autorstwa Natalii Rex. Dzieła Artystki dostępne będą dla zwiedzających w Galerii SOKÓŁ w Nowy Sączu do 5 listopada 2023.
Po panelu uczestnicy wyruszyli do pięciu miejscowości w regionie na kolejne zajęcia warsztatowe. Od spacerów wśród natury po warsztaty tkackie, malowanie na szkle i taniec, każdy mógł znaleźć coś, co go najbardziej interesowało. Z nowych warsztatów pojawiły się: „Aerozole natury – ziołowy spacer przestrzenny i rozmowy o oddychaniu” prowadzony przez Annę Pietruszę, „Odetchnij. Warsztat interpersonalny” Ewy Olszowskiej oraz „Nakładanie kolorów na przezroczystość – malarstwo na szkle”, który odbył się pod czujnym okiem Teresy Cabały.
Dzień zakończył się spotkaniem w sali konferencyjnej Hotelu Perła Południa w Rytrze. Zastępca dyrektora Departamentu Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego – Dariusz Gawęda, dyrektor Małopolskiego Centrum Kultury SOKÓŁ– Andrzej Zarych i koordynator programowy Kongresu – Małgorzata Broda skierowali słowa podziękowania do wszystkich uczestników i osób zaangażowanych w organizację wydarzenia. Zaprezentowany został również krótki film podsumowujący bieżącą edycję Kongresu, a uroku całemu spotkaniu dodał również występ nieformalnej grupy śpiewaczej powstałej w ramach jednego z tegorocznych warsztatów, prowadzonego przez Katarzynę Brodę-Firlę.
Organizatorzy dziękują wszystkim patronom honorowym wydarzenia: Witoldowi Kozłowskiemu – Marszałkowi Województwa Małopolskiego, prof. dr. hab. Jackowi Popielowi – Rektorowi Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, ks. prof. dr. hab. Robertowi Tyrale – Rektorowi Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie i Narodowemu Instytutowi Dziedzictwa; partnerom: Narodowemu Instytutowi Kultury i Dziedzictwa Wsi, Małopolskiej Organizacji Turystycznej i Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa; sponsorowi, a zarazem oficjalnej wodzie mineralnej IX KKR – Piwniczance; jak również patronom medialnym: TVP Kultura, TVP3 Kraków, Radio Kraków, portal KulturaLudowa.pl, Pismo Folkowe, MiastoNS, Dobry Tygodnik Sądecki i Regionalna Telewizja Kablowa Nowy Sącz.
Kolejna, jubileuszowa, IX edycji Kongresu Kultury Regionów już za rok.
Andrzej Gulewicz MTV24
Źródło: MCK Sokół Nowy Sacz
Fot. Piotr Droździk